Εγκέφαλος & Μουσική

Ορμώμενος από το άρθρο της Κατερίνας Σχινά στη “Βιβλιοθήκη” της σημερινής Ελευθεροτυπίας θέλησα να ψάξω λίγο παραπάνω για τον ανθρωπιστή νευρολόγο Oliver Sacks (φωτ.) έναν διεθνούς φήμης γιατρός που ξέρει να μετατρέπει τις νευρολογικές ιστορίες και περιπτώσεις που συναντάει σε ανθρώπινες ιστορίες. Στα Ελληνικά κυκλοφορούν “Ο Άνθρωπος που μπέρδεψε τη γυναίκα του μ’ ένα καπέλο” και τα “Ξυπνήματα” (που έγινε επιτυχημένη ταινία με τον Ρόμπερτ Ντε Νίρο και τον Ρόμπιν Γουίλιαμς.).

Στο καινούριο του βιβλίο με τον εύγλωττο και ελληνικότατο τίτλο Musicophilia: Tales of Music and the Brain, αφηγείται ιστορίες του που αφορούν τη σχέση του ανθρώπινου εγκεφάλου με τη μουσική. Η πιο χαρακτηριστική, η πρώτη του βιβλίου, αναφέρεται σε έναν 42χρονο χειρουργό, τον Tony Cicoria, που το 1994 χτυπήθηκε από κεραυνό(!), η καρδιά του σταμάτησε, αλλά στο νοσοκομείο τον επανέφεραν στη ζωή. Μάλιστα, έπειτα από μερικές βδομάδες επέστρεψε στη δουλειά. Ε, και τι έγινε θα μου πείτε. Γίνονται και θαύματα.

Το περίεργο, λοιπόν, είναι πως μετά από λίγο καιρό, αν και φανατικός λάτρης της rock, ο Cicoria άρχισε να εμφανίζει τρομερό ενδιαφέρον για την κλασική μουσική. Άρχισε ν’ αγοράζει δίσκους, απέκτησε ένα πιάνο και ξεκίνησε (στα γεράματα!) μαθήματα. Τρεις μήνες μετά από την ηλεκτροπληξία του, έγραψε τα πρώτα του μουσικά έργα και χτυπούσε επί ώρες τα πλήκτρα του πιάνου του.

Στις μέρες ο Δρ. Cicoria παραμένει φυσικά μουσικόφιλος, μάλιστα πρόσφατα έδωσε συναυλία με έργα του παρουσία του Sacks. Δεν ξέρω αν ο κεραυνός του έφερε και ιδιοτροπίες, αλλά αρνείται πεισματικά να υποβληθεί σε οποιοδήποτε είδος εξετάσεων, προκειμένου ν’ αποκαλυφθούν τα αίτια της μεταστροφής του. Ευτυχώς που μερικοί άλλοι έχουν δείξει την ανάλογη προθυμία και πρόσφεραν εαυτούς ως “πειραματόζωα”. Οι έρευνες έδειξαν ότι ο εγκέφαλος των μουσικών έχει διαφορετική μορφολογία από των υπολοίπων, διαφορετική κατανομή της φαιάς ουσίας, όπως και μια ασύμμετρη μεγέθυνση του ακουστικού φλοιού.

Άσχετα, πάντως, με τα θαύματα (και την ακατανόητη ιατρική ορολογία), όσο υπέροχα και να είναι αυτά, αφού αφορούν τη διατήρηση μιας ανθρώπινης ζωής, θέλω να βλέπω με πιο ρομαντική ματιά τις ευεργετικές επιδράσεις της μουσικής. Η μουσική ηρεμεί, ενθουσιάζει, εξυψώνει, ενίοτε συγκινεί. Επομένως, κάτι που μπορεί να εγείρει τέτοια συναίσθηματα γιατί όχι να μη θεραπεύσει;